Kraków 2025-08-27
Co to jest Siemens Vectron EU46?
EU46, czyli Siemens Vectron MS (Multi-System), to seria uniwersalnych elektrycznych lokomotyw wielosystemowych produkowanych przez firmę Siemens Mobility od około 2010 roku. W 2012 roku, lokomotywa została zaprezentowana w Polsce, między innymi na stacji Kraków Płaszów. Po tej prezentacji kilka egzemplarzy zostało kupionych przez firmę PKP Cargo.
Siemens Vectron to rodzina lokomotyw wywodzących się z rodziny lokomotyw elektrycznych Siemens EuroSprinter. Siemens Vectron to lokomotywy przeznaczone do prowadzenia pociągów towarowych i pasażerskich, z maksymalną prędkością 160 km/h lub 200 km/h, w zależności od wersji. Główną ideą powstania tych lokomotyw była konstrukcja wielosystemowa, czyli możliwość prowadzenia składów pociągów z różnymi prądami elektrycznymi w sieciach. Czyli pociągów międzynarodowych. Ideą była także konstrukcja modułowa. Wśród modeli występuje: lokomotywa wielosystemowa (masa służbowa 87 ton, moc 6,4 MW), lokomotywa na prąd przemienny, o dużej mocy (masa służbowa 85 ton, moc 6,4 MW), lokomotywa na prąd przemienny, o średniej mocy (masa służbowa 82 ton, moc 5,6 MW), lokomotywa na prąd stały 3 000 V (masa służbowa 80 ton, moc 5,2 MW), lokomotywa spalinowa (masa służbowa 88 ton).
Podstawowe wymiary lokomotywy Siemens Vectron: długość 18,98 m, szerokość 3,01 m, wysokość 4,25 m, średnic kół 1,25 m. Układ osi Bo’Bo’.
Lokomotywa Siemens Vectron jest wielosystemowa, co pozwala na pracę pod różnymi sieciami trakcyjnymi w: Polsce, Czechach, Słowacji, Austrii i oczywiście w germani. Modułowa konstrukcja pozwala na spełnienie niemal wszystkich życzeń przewoźników. Lokomotywa miała osiągać roczne przebiegi w granicach 150 000 km, co jednak okazało się trudne, z uwagi na nietrwałość niektórych podzespołów. Jednak prawdą jest to, że lokomotywa jest uniwersalna. W transporcie towarów lokomotywa prowadzi pociągi z kontenerami, cysternami, węglem kamiennym, koksem, żużlem, stalą, zbożem i innymi. W transporcie osobowym prowadzi składy osobowe złożone nawet z 12 wagonów pasażerskich.
Przewoźnik PKP Cargo, we wrześniu 2015 roku, zamówił 15 lokomotyw Siemens Vectron z opcją na kolejne 5 egzemplarzy. Pierwsze zamówienie było w ramach kontraktu z Septyper 2015. Kontrakt wyniósł 315 milionów złotych. Pierwsze trzy (EU46-501, -502, -503) dotarły do Polski w styczniu 2016 roku. Każda z lokomotyw została dopuszczona do ruchu w Polsce i w pięciu krajach UE. W 2019 roku, skorzystano z opcji i kupiono kolejne 5 lokomotyw. W 2022 roku, kupiono kolejne 5 lokomotyw, z pełnym serwisem na okres 8 lat. Łącznie firma PKP Cargo ma 25 lokomotyw Siemens Vectron.
W okresie letnim, 2023 oraz 2024 roku, z uwagi na braki lokomotyw w firmie PKP InterCity, do prowadzenia pociągów dalekobieżnych, wypożyczono lokomotywy Siemens Vectron od PKP Cargo. Między innymi lokomotywę EU46-516. Przykład EU46-516 pokazał, że jednostki te osiągają prędkość do 160 km/h, czyli tak samo jak lokomotywa NEWAG EU160.
Główne parametry techniczne Siemens Vectron. Układ osi Bo′Bo′. Długość 18,98 m. Szerokość 3,01 m. Wysokość 4,25 m. Masa własna 80 000 – 87 000 kg, w zależności od wersji. Maksymalne obciążenie osi do 22 500 kg. Lokomotywa jest wielosystemowa MS i może pracować pod trakcjami: 1,5 kV DC, 3 kV DC, 15 kV AC (16,7 Hz) oraz 25 kV AC (50 Hz). Wybór układu zależy od zamawiającego. Lokomotywa może mieć 2 lub 4 odbieraki prądu. Lokomotywa ma cztery silniki trakcyjne typu asynchronicznego (trójfazowe), najczęściej model 1TB2723-0GA02 firmy Siemens. W wersji wysoko-prądowej (AC) lokomotywa ma moc do 6,4 MW (~8 705 KM). W wersji 3 kV DC lokomotywa ma moc do 5,2 MW (około 7 070 KM). Prędkość maksymalna 160 km/h. Producent oferuje wersje zmodyfikowane dla prędkości 200 km/h. Siła pociągową lokomotywy wynosi 300 kN.
Zewnętrznie lokomotywa Siemens Vectron podobna jest do lokomotywy Siemens EuroSprinter Traxx. Jednak wnętrze jest inaczej rozplanowane. Konstrukcja lokomotywy jest modułowa. Na obu końcach pudła znajduje się kabina maszynisty. Środkiem biegnie korytarz, a podzespoły są po bokach. Na każdej osi jest zamontowany jeden silnik trakcyjny, asynchroniczny, trójfazowy. Przekładnia jest z tak zwana pustą osią (hollow shaft drive) i jest elastyczne sprzęgło talerzowe. Warto wspomnieć, że lokomotywa ma możliwość rekuperacji energii hamowania. Klient może wybrać jeden z kilku wariantów wyposażenia w zależności od własnych potrzeb: system zasilania, prędkość maksymalna, moc. W elektrowozach można zamontować dodatkowy silnik spalinowy wysokoprężny, o mocy 180 kW, który jest przeznaczony do manewrowania na niezelektryfikowanych bocznicach. Lokomotywy spalinowe przystosowane są do prędkości maksymalnej 160 km/h, a ich długość całkowita jest większa od wersji elektrycznych. Spalinowóz posiada dwa korytarze boczne oraz szesnastocylindrowy silnik V-MTU.
Firma Siemens Mobility w 2021 roku, zbudowała tysięczną lokomotywę Vectron. Lokomotywy Siemens Vectron są użytkowane w 20 krajach, w tym w Polsce. Firma Siemens Mobility zapewnia pełny serwis lokomotyw przez okres do 20 lat.
Firma PKP InterCity w okresie 2023–2024, korzystała z wypożyczania lokomotyw od innych przewoźników i operatorów, przede wszystkim z PKP Cargo, a także od firm takich jak LokoTrain i CargoUnit. Oto, dlaczego było to konieczne i jakie rozwiązania zostały wprowadzone? PKP InterCity deklarowało, że nie miało odpowiedniej ilości sprawnego taboru trakcyjnego do realizacji rozkładu jazdy RJ 2023/24. Powodem były opóźnienia w przeglądach okresowych na poziomie P4. Brakowało także ofert dla przeglądu lokomotyw na poziomie P4 i P5. Kolejnym powodem był wzrost oferty przewozowej PKP InterCity, nie notowany w ostatnich dziesięcioleciach. W kwietniu 2024 roku, PKP InterCity nie mogło korzystać aż z 30 % posiadanych lokomotyw. Jeśli chodzi o wagony, to niedostępne było aż 40 % wagonów osobowych. Oferty na dzierżawę lokomotyw, od innych przewoźników, nie wpływały w zadowalającej ilości. Na przykład przetarg na dzierżawę 10 lokomotyw musiała zostać unieważniona, bo wpłynęła tylko jedna oferta. W maju 2024 roku, PKP InterCity podpisało umowę z PKP Cargo na dzierżawę lokomotyw (o wartości około 4,57 miliona złotych), aby zapewnić obsługę trakcyjną podczas braków taborowych spowodowanych opóźnionymi naprawami P4. W okresie maj-wrzesień 2024 roku, wypożyczono 10 lokomotyw EU07 oraz dwóch Siemens Vectron. Dodatkowi oferenci lokomotyw to byli LokoTrain i CargoUnit. Każda z tych firm wydzierżawiła po 2 lokomotywy typu Siemens Vectron. Łącznie PKP InterCity wydzierżawiła 16 lokomotyw do końca września 2024 roku.
Mimo to PKP InterCity z optymizmem patrzyła w przyszłość, bo NEWAG realizował produkcję kolejnych lokomotyw EU160 oraz EU 200. W grudniu 2023 roku, PKP InterCity otrzymała pierwszą lokomotywę Griffin EU160, w ramach kontraktu na dostawę 20 lokomotyw z NEWAG. Pod koniec grudnia 2023 roku, kontrakt na lokomotywy z firmy NEWAG opiewał na 46 lokomotyw. Wartość kontraktu to było 954 miliona złotych, a dostawy miały być zrealizowane w okresie 2024-2025. Zamówienie zostało zwiększone do 96 lokomotyw. Do lipca 2025 roku, NEWAG dostarczył 76 lokomotyw. Dodatkowo PKP InterCity zawarło kontrakt na dostawę 15 lokomotyw EU200 od firmy NEWAG, o łącznej wartości około 388 mln złotych brutto. Do końca 2024 roku, dostarczono wszystkie 15 lokomotyw. Podpisano również umowę na dostawę kolejnych 63 lokomotyw EU200, z opcją na dodatkowe 32 pojazdy. Realizacja przewidywana jest od 2026 roku, a wartość kontraktu to około 2,3 miliarda złotych.
Siemens Vectron EU46-512.
EU46-512 Numer EVN: 91 51 5 370 024-9 (PL-PKPC). Numer fabryczny 22033. Produkcja 2016 rok. W dniu 9 maja 2016 roku, lokomotywa opuściła fabrykę Siemens München-Allach i została skierowana na próby fabryczne. W dniu 13 września 2016 roku, lokomotywa została przekazana dla PKP Cargo. Lokomotywa została pomalowana na kolor szary z elementami czerwonym na czole. W dniu 9 października 2021 roku, w malowaniu zmieniono kolor czerwony na granatowy. W 2024 roku, lokomotywa została skierowana do okresowej pracy w PKP InterCity Zakład Centralny w Warszawie. W kwietniu 2025 roku, lokomotywa przeszła naprawę poziomu P4.
Opracował Karol Placha Hetman