Włoszczowa 2025-10-01

EZT PESA Elf typu EN96-003.

EZT PESA Elf typu EN96-003, to jest pociąg zbudowany przez koncern PESA Bydgoszcz. Typ to EN96 oraz 34WE. Obecnie pociąg jest własnością PolRegio w oddziale Świętokrzyskim. Siedziba oddziału to Skarżysko Kamienna. EN96 to dwuczłonowy elektryczny zespół trakcyjny, niskopodłogowy „Electric Low Floor”, co oznacza łatwe wsiadanie dzięki niższej podłodze wejścia, ułatwienie dla osób z ograniczoną mobilnością, wózków i rowerów. Dlatego pociągi otrzymały nazwę „Elf”.Producent przewidział możliwość rozbudowy pojazdu o więcej członów w innych wersjach, ale EN96 to właśnie dwuczłonowa wersja podstawowa.

Do napędu wykorzystano elektryczne silniki asynchroniczne, zasilanie prądem stałym 3 kV DC. Tak samo jak inne Elfy tego typu. Konstrukcja została oparta na stalowym szkielecie. Zastosowana stal jest odporna na korozję. Poszycie wagonów jest także wykonanie z blachy stalowej. Przednie moduły pociągów wykonano z tworzywa sztucznego. Zastosowano drzwi osdkokowo-przesówne, na obu burtach wagonów. Dodatkowo, pod drzwiami jest wysuwany stopień, który jest wysuwany przy bardzo niskich peronach. Liczba drzwi zależy od zamawiającego. 

Dane T-T pociągów EN96-003: Długość całkowita 42,65 m. Szerokość 2,88 m. Wysokość 4,28 m. Wysokość podłogi w miejscu drzwi od główki szyny wynosi 0,76-0,80 m. Pociąg posiada 107 foteli. Pociąg został certyfikowany dla prędkości 160 km/h. W pociągu zastosowano cztery silniki asynchroniczne o mocy 4 x 400 kW = 1 600 kW. Układ osi Bo’2’Bo’, czyli dwa wózki napędowe (skrajne) i środkowy wózek toczny, typu Jacobsa. Masa własna 83 200 kg. 

Światowa premiera pociągu PESA Elf miała miejsce w dniu 21 września 2010 roku, podczas targów InnoTrans w Berlinie. Firma zaprezentowała wówczas pociąg EN76-001, który był przeznaczony dla województwa śląskiego. Na Polskich Targach Trakt w Gdańsku pociąg Elf pokazano w październiku 2011 roku. Rodzina pociągów Elf została zaprojektowana jako platforma pociągów o uniwersalnym przeznaczeniu. Dodatkowo firma PESA, w 2013 roku, zaprezentowała EZT typu Actus Plus. Pociąg ten jest tańszą wersję pociągów Elf, który także spełnia wszystkie warunki bezpieczeństwa. Dodatkowo firma PESA prezentowała pociągi EZT przystosowane do ruchu międzymiastowego. Ale w tym czasie PKP Intercity nie była zainteresowana tą propozycją. 

Konieczność spełniania przez produkowane pojazdy szynowe technicznych specyfikacji interoperacyjności spowodowała, że począwszy od 2016 roku, PESA zaprzestała sprzedaży EZT Elf na rzecz EZT Elf II, różniących się od poprzednika między innymi zgodnością z tymi wymaganiami. Pierwszym odbiorcą EZT Elf II były Koleje Śląskie, które wraz z województwem śląskim, w październiku 2016 roku, zamówiły kilkanaście egzemplarzy. 

W związku z planami eksportowymi firmy PESA dotyczącymi EZT z rodziny Elf, koncern opracował platformę Elf.eu, przystosowaną do wymagań odbiorców spoza Polski. Została ona oparta na pojazdach typu Elf II. Pociąg wyróżnia się jednak międzyinnymi wielosystemowym zasilaniem, dostosowanie do napięć 3 kV DC oraz 25 kV AC. Składy z platformy Elf.eu mogą występować w konfiguracjach o liczbie wagonów od 2 do 5. Pierwszym przewoźnikiem, który zamówił jednostki EZT Elf EU został czeski RegioJet, które zamówił dwusystemowe jednostki dwuczłonowe. Od pociągów ELF dla polskich przewoźników różnią się dłuższymi wagonami, opartymi na niezależnych wózkach. W dniu 14 sierpnia 2022 roku, pierwsza jednostka wykonała swój pierwszy przejazd w infrastrukturze w Czechach.

Konstrukcja EZT Elf. 

EZT Elf to normalnotorowe pociągi niskopodłogowe, które są dostępne dla osób na wózkach. Układ przestrzenny części pasażerskiej jest otwarty. Nie ma nawet drzwi miedzy wagonami. Ilość drzwi wejściowych, układ i ilość foteli oraz kolorystyka wnętrza jest zależne od zamawiającego. Składy mogą mieć 2, 3, 4, 5 lub 6 wagonów. Składy dalekobieżne mogą mieć nawet 10 wagonów, a ich prędkość maksymalna może wynosić 200 km/h. Składy mogą być wyposażone w wózki z kołami przystosowanymi do rozstawu szyn 1520 mm, czyli rozstaw ruski, jednak żaden tego typu EZT nie został zamówiony. 

W większości EZT pierwszy i ostatni wózek jest wózkiem napędowym. W składach 6, 8, 10 wagonów, w środku składu są dodatkowe wózki napędowe; jeden lub dwa. Wózki między wagonowe są wózkami tocznymi w systemie Jakobsa. Rozdzielenie składu jest możliwe tylko w warsztatach.

Wózki Elf wyposażone są w dwa stopnie usprężynowania. Pierwszym są sprężyny stalowe, a drugim sprężyny pneumatyczne (poduszki powietrzne Conti Tech) ze sprężyną awaryjną. Poduszki są po dwie na wózkach klasycznych i po cztery na wózkach Jacobsa. Wózki zostały wyposażone w amortyzatory hydrauliczne. Istnieje możliwość łączenia pociągów Elf w zespoły pracujące w trakcji wielokrotnej. Dotyczy to EZT 2, 3, 4, 5, 6 wagonowych. Maksymalnie można połączyć trzy pociągi. 

Szkielet pudeł został wykonany z stali odpornej na korozje. Poszycie wykonano z blachy stalowej nierdzewnej, o grubości 1,5 mm. Czoła pociągów zostały wykonane z tworzywa sztucznego, które umieszczono na klatce bezpieczeństwa. Wszystkie drzwi znajdują się w strefie z niską podłogą, pod którymi umieszczono wysuwane stopnie. W przestrzeni pasażerskiej znajduje się toaleta w systemie zamkniętym. Są miejsca dla pasażerów na wózkach, miejsca dla rowerów i miejsca dla większego bagażu. W kabinach maszynistów znajdują się dwa miejsca; dla maszynisty i dla pomocnika. Obsługa jest dwuosobowa, kiedy pociąg porusza się z prędkością ponad 130 km/h. Jest to wymóg przepisów kolejowych. Pierwszych pięć EZT Elf typu 22WEc jest dostosowanych do prędkości 120 km/h, natomiast wszystkie następne są przystosowane do prędkości 160 km/h. 

Wersja 34WE, czyli EN96 to dwuczłonowa regionalna wersja Elf o jednej parze drzwi na stronę wagonu. W wagonach, w stosunku do poprzednich wersji, zwiększono ilość miejsca dla pasażerów poprzez przeniesienie części wyposażenia na dach jednostki. Zmieniono typ oświetlenia na diodowy LED i zamontowana gniazdka elektryczne 230 V. Zastosowano 4 silniki asynchroniczne o mocy 4 x 400 kW, ale ich moc ograniczono elektroniczne do 4 x 360 kW. Dzięki temu, w przyszłości, można dodać jeszcze jeden wagon w środku i wykorzystać pełną moc silników. Na życzenie zamawiającego zamontowano system zliczania pasażerów i analizator czasu jazdy. Zamontowano nowszy system informacji pasażerskiej.

Falownik trakcyjny Ingeteam typ IGBT 0,8 MW. Przetwornica statyczna Ingeteam 200 kW. Silniki asynchroniczne Traktionssysteme Austria (TSA) typ TMF 50-29-4 (400 KW). Przekładania osiowa Gmeinder Getriebe- und Maschinenfabrik 275 SO/549. odbieraki prądu Stemmann typu DSA. System hamulcowy Knorr-Bremse. Wózek napędowy produkcji PESA o rozstawie 2,70 m. Wózek toczny produkcji PESA.

PolRegio Oddział Świętokrzyski. 

W dniu 17 sierpnia 2010 roku, podpisano umowę z samorządem województwa świętokrzyskiego na dostawę 4 egzemplarzy 2-członowych EZT Elf, 34WE, EN96. W dniu 5 października 2011 roku, odbyło się uroczyste przekazanie pierwszej jednostki na dworcu w Kielcach, podczas którego odbył się przejazd zaproszonych gości do pobliskiej Sitkówki. W kolejnych dniach pociąg został zaprezentowany na innych stacjach; Skarżysko Kamienna, Ostrów Wielkopolski i innych. Wszystkie cztery jednostki zostały wyprodukowane w 2011 roku: EN96-001, EN96-002, EN96-003, EN96-004.

EZT typu 34WE, EN96-003:

Numery wagonów EVN: 94 51 2 140 230-5 (PL-PREG a), EVN: 94 51 2 140 231-3 (PL-PREG b). Numer fabryczny 34WE-003/2011. Pociąg został przyjęty na stan: Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego, dla Przewozów Regionalnych, w dniu 30 listopada 2011 roku. W listopadzie 2016 roku, wykonano naprawę P4. W grudniu 2021 roku, wykonano kolejną naprawę poziomu P4.

Opracował Karol Placha Hetman