Poznań 2025-08-09
H. Cegielski Fabryk Pojazdów Szynowych SU4220. Modernizacja lokomotyw Fablok SM42.
Po wieloletnim okresie likwidowania Polskich Kolei, niektóre firmy próbują się podnieść z popiołu i na nowo rozpocząć działalność produkcyjną. Do takich zakładów możemy zaliczyć Fabrykę Pojazdów Szynowych w Poznaniu, była firma HCP. H. CEGIELSKI – Fabryka Pojazdów Szynowych sp. z o.o. jest jedną z najstarszych firm produkujących tabór kolejowy na świecie. Przez cały okres swojej działalności stanowiła i stanowi miejsce pracy dla wielu pokoleń Poznaniaków i mieszkańców Wielkopolski.
Pierwsze wagony kolejowe ze znakiem „Cegielskiego” HCP (Hipolit Cegielski Poznań) wyprodukowane zostały w 1921 roku. W 1926 roku, rozpoczęto produkcję parowozów. W 1946 roku, po drugiej wojnie światowej, fabryka została przemianowana na Fabrykę Wagonów, a w 1967 roku, na Fabrykę Lokomotyw i Wagonów. Zakład zbudował 13 500 wagonów osobowych 1 i 2 Klasy, z miejscami do leżenia, sypialnych, restauracyjnych i bagażowych. Jednocześnie zbudowano około 800 lokomotyw elektrycznych i spalinowych, w tym tak bardzo znane lokomotywy SU45 (HCP 301D). I to w bardzo trudnym okresie socjalizmu.
W wyniku prowadzonych trudnych przekształceń organizacyjnych, w 1997 roku, na bazie Fabryki Lokomotyw i Wagonów powstało przedsiębiorstwo H. Cegielski – Fabryka Pojazdów Szynowych Sp. z o.o., które kontynuuje działalność produkcyjną i usługową w zakresie taboru szynowego. W dniu 26 marca 2010 roku, 100 % udziałów w firmie H. Cegielski – Fabryka Pojazdów Szynowych Sp. z o.o. przejęła Agencja Rozwoju Przemysłu S.A.
Obecna (2025 rok) oferta zakładu obejmuje produkcję: lokomotyw, EZT (Feniks, głęboka modernizacja EN57, prędkość 120 km/h), SZT (Plus, zupełnie nowe pojazdy, do prędkości 160 km/h), tramwajów, wózków kolejowych oraz produkcję i modernizację osobowych wagonów kolejowych, dla prędkości do 200 km/h.
Lokomotywa 6D-FPS / SU4220.
Lokomotywa 6D-FPS jest bardziej znana jako SU4220. To drugie oznaczenie zostało nadane przez przewoźnika PKP InterCity, dla którego zbudowano pierwsze 13 lokomotyw. Oznaczenie SU4220 wynika z kontynuacji oznaczeń po lokomotywie SM4210, które w ilości 10 pojazdów zostały zbudowane w zakładzie NEWAG w Nowym Sączu.
Lokomotywa 6D-FPS podobnie jak lokomotywa SM4210 posiada dwa agregaty prądotwórcze, o łącznej mocy 960 kW. Napęd zapewnia możliwość pracy na jednym lub dwóch agregatach, czyli moc można dostosować do każdych warunków. Zastosowanie technologie spełniającej normy STAGE V. Lokomotywa ma nie tylko znakomite osiągi, niskie zużycie oleju napędowego, ale także niską emisję spalin. Lokomotywa spełnia wygórowane normy emisji spalin, co czyni ją przyjazną środowisku. Dla maszynistów zapewniono komfort i bezpieczeństwo. Nowoczesna, klimatyzowana kabina zapewnia optymalne warunki pracy nawet podczas długich tras, a ergonomicznie zaprojektowane stanowisko gwarantuje doskonałą widoczność i kontrolę nad lokomotywą. Zaawansowane systemy, takie jak układ ABS, układ antypoślizgowy podczas ruszania i układ zderzaków Crash, dbają o bezpieczeństwo zarówno maszynisty, jak i przewożonych ładunków, czyniąc jazdę lokomotywą 6D-FPS czystą przyjemnością i gwarancją ochrony. Klimatyzacja kabiny zapewnia komfortowe warunki pracy załogi, o każdej porze roku. Lokomotywa 6D-FPS to prawdziwy wielozadaniowy pojazd. Dostosowany do pracy manewrowej, potrafi również prowadzić pociągi towarowe na długich trasach, co czyni ją niezwykle uniwersalnym pojazdem. Lokomotywa ma zdolność do pracy w trakcji wielokrotnej. Na pokładzie zamontowano zaawansowane systemy diagnostyczne, które zwiększają efektywność i niezawodność operacyjną. Zautomatyzowane przełączanie trybów pracy daje pełną kontrolę nad lokomotywą, co pozwala optymalnie dostosować ją do warunków przewozowych. Tryby pracy mogą być przełączane w trakcie jazdy. Lokomotywa ma układ zasilania wagonów osobowych prądem o napięciu 3 kV DC, co umożliwia ich ogrzewanie w porze jesienno-zimowej. Zastosowano mikroprocesorowe sterowanie, które poprawia właściwości trakcyjne pojazdów, a także pozwala zmniejszyć zużycie paliwa. Zastosowane rozwiązania pozwalają na obniżenie hałasu i drgań, zarówno tych emitowanych do otoczenia, jak i tych, które mają wpływ na pracę maszynistów obsługujących lokomotywę. Zmodernizowane lokomotywy SU4220 PKP InterCity planowało przeznaczyć zarówno do pracy manewrowej, jak również do obsługi lekkich pociągów pasażerskich na bezdruciach. Ponadto będą one mogły być wykorzystywane do obsługi pociągów w awaryjnych sytuacjach, związanych z uszkodzeniami sieci trakcji oraz do obsługi pociągów sezonowych, prowadzonych po niezelektryfikowanych szlakach. Zwykle na tych szlakach składy osobowe mają 3-4 wagony, a prędkość podróżna nie wymaga prędkości ponad 90 km/h.
Pierwszy pojazd 6D-FPS został zbudowany w kwietniu 2021 roku. Pojazd SU4220-001 przechodził próby między innymi na szlaku Poznań Główny – Nowy Tomyśl – Poznań Główny. Pojazd SU4220-002 został zaprezentowany we wrześniu 2021 roku, na Targach w Gdańsku. Kontrakt został zawarty wiosną 2018 roku. Wartość kontraktu, czyli przebudowa jednej lokomotywy SM42 do pojazdu SU4220, wyniosł 7 milionów złotych brutto. Cały kontrakt pomiędzy InterCity, a FPS to kwota 90,3 miliony złotych. W dniu 19 stycznia 2022 roku, firma PKP InterCity odebrała pierwsze dwa pojazdy. Łącznie do przewoźnika trafi 13 lokomotyw tego typu. Lokomotywy trzecia i czwarta zostały przekazane w dniu 30 stycznia 2022 roku, a pozostałe miały być przekazane do końca września 2022 roku.
Jedna z pierwszych lokomotyw SU4220-002, pod koniec czwartego tygodnia pracy miała awarię, co przy tak nowym produkcie mogło się wydarzyć. Ale oczywiście polskojęzyczne prasa wykorzystała ten fakt do ataków na Fabrykę Pojazdów Szynowych w Poznaniu. Podano informację, że lokomotywa spaliła się. Pojazd doznał defektu w dniu 14 lutego 2022 roku, w trakcie prowadzenia pociągu InterCity Hetman, na odcinku między Wrocławiem, a Zieloną Górą. PKP Intercity podała, że informacje o pożarze są przesadzone. Załoga lokomotywy zadziałała prawidłowo i nie było żadnego stanu zagrożenia załogi ani tym bardziej pasażerów. Lokomotywa trafiła do serwisu FPS w Poznaniu. Okazało się że był uszkodzony stycznik, wskutek czego pojawił się dym. Prawda jest taka, że te media są w rękach germańskich i lobbują za lokomotywami germańskimi, które nie tylko są bardzo drogie, to nie spełniają polskich wymogów. W Polsce nie ma serwisu, a zastosowane agregaty prądotwórcze mają awaryjne przekładnie.
Pierwsze cztery lokomotywy zostały przekazane do pracy we Wrocławiu. Obsługiwały między innymi składy InterCity Hetman Wrocław – Żary – Żagań – Zielona Góra oraz Wrocław – Polanica.
Pierwszy pojazd o oznaczeniu SU4220-001 powstał na bazie ostoi lokomotywy SM42-033. Obecnie posiada numer EVN: 98 51 5 620 040-6 (PL-PKPIC) oraz numer fabryczny 6D-7449/1967. lokomotywa była zbudowana w 1967 roku, w fabryce Fablok w Chrzanowie. Nowy pojazd przechodził testy w PKP Intercity Zakład Zachodni w Poznaniu. Następnie lokomotywa została przekazana do Wrocławia. W 2024 roku, pojazd był delegowany do PKP Intercity Zakład Centralny w Warszawie. W 2025 roku, pojazd trafił do PKP Intercity Zakład Północny w Gdyni. Następnie delegowany był do stacji Szczecin Zaleskie Łęgi, aby w czerwcu 2025 roku, ponownie trafić do PKP Intercity Zakład Zachodni w Poznaniu. Malowanie klasyczne PKP Intercity: niebieskie i pomarańczowe pasy.
Pojazd o oznaczeniu SU4220-003 to była lokomotywa SM42-058, numer EVN: 98 515 620 042-2 (PL-PKPIC), numer fabryczny 6D-7569/1967. Nowa lokomotywa oficjalnie została przejęta w dniu 5 marca 2022 roku, przez PKP Intercity Zakład Zachodni w Poznaniu. Była delegowana do Wrocławia. We wrześniu 2022 roku, trafiła do PKP Intercity Zakład Centralny w Warszawie. W styczniu 2023 roku, trafiła ponownie do PKP InterCity Zakład Zachodni w Poznaniu. Malowanie klasyczne PKP Intercity: niebieskie i pomarańczowe pasy.
Lokomotywy SU4220 obsługują między innymi pociągi TLK Kormoran relacji Polanica Zdrój – Nysa – Katowice – Warszawa – Olsztyn. Obsługa jest zamiennie z lokomotywami SU4210, czyli tak zwany Kiosk. Lokomotywy jeżdżą w relacjach: Wrocław – Kudowa Zdrój, Wrocław – Polanica, Rawa Ruska – Lublin Główny (TLK 765 Wisłok), Łeba – Lębork ( TLK 42 Wydmy), Lębork – Łeba (TLK 35190 Korsarz), Lębork – Łeba (TLK 50150 Sarbsko, TLK 50153 Gardno), Gdynia – Kostrzyn (TLK 58110 Bory Tucholskie).
Dane T-T SU4220: Układ osi Bo′Bo′. Średnica kół 1,10 m. Długość całkowita 14,24 m. Szerokość 3,17 m. Masa 74 000 kg. Pojemność zbiornika paliwa 2 840 litrów. Prędkość eksploatacyjna 90 km/h. Moc dwóch agregatów 960 kW (1 305,24 KM). Moc jednego agregatu 480 kW (652,62 KM). Siła pociągową 228 kN. Przekładnia elektryczna. Hamulce systemu Oerlikon.
Opracował Karol Placha Hetman